Bol güneş ışığı kullanarak dış mekânda yetiştirme fırsatına sahip olmayan birçok yetiştirici için, kapalı ortam yetiştiriciliğinde aydınlatma düzeneği seçmek son derece önemlidir. Lamba güneş ışığı görevi görür ve şiddeti bitkilerin ve çiçek salkımlarının büyümesi ile doğrudan bağlantılıdır. Işık bitkilerin besinidir ve yeterli ışık olmadan sağlıklı bir çalı bile hacimli sömekler üretemez.

Kenevir ekimi için uygun birçok lamba çeşidi bulunmaktadır, ancak aslında yetiştiriciler tarafından kullanılan liste üç büyük gruba indirgenir:

1. Floresan lambalar

• Kompakt floresan lambalar (CFL)
• T5 (ve diğer floresan tüpler)

2. Gaz deşarj lambaları

• Metal halit lambalar (MH)
• Yüksek basınçlı sodyum lambalar (HPS)
• Seramik metal halit lambalar (CMH, LEC, Light Emitting Ceramic)

3. LED paneller (LED lambalar çok çeşitli ebat ve şekillerde sunulmaktadır). LED’in “standart” türleri henüz ortaya çıkmadı, ancak bazıları diğerlerine göre daha iyi sonuçlar vermektedir.

Dikkat: Akkor ampuller yetiştiricilik için uygun değildir!

Not: Bazı yetiştiriciler şu anda oldukça nadir olan elektrik indüksiyon lambalarını duymuş olabilirler. Bu tür armatürlerin iki çeşidi vardır:

• manyetik indüksiyon lambaları;
• plazma indüksiyon lambaları.

İlk çeşit yetiştiricilik için mükemmeldir, ancak aslında floresan lambasının geliştirilmiş bir versiyonudur. Kenevir yetiştiriciliği için plazma indüksiyon lambaları uygun değildir. Bu tür lambalar stadyumları başarıyla aydınlatıyor, ancak kenevir yetiştiriciliği için spektrumu uygun değil, artı çok ısınıyor ve çılgınca paralara mal oluyor. LED arasında bile birçok seçenek daha ucuz ve daha verimli.

1. Floresan lambalar

Bu lambalar normal bir ampulün spiral benzeri görünümünden, dikdörtgen cam tüplere kadar çeşitli şekil ve boyutlarda üretilmektedir. Floresan lambalar günlük insan faaliyetleri için yeterli ışık sağladığı için talep görmektedir. Yetiştiricilik ihtiyaçları için da bu lambalar tatmin edici sonuçlar vermektedir ve küçük bir indoor yetiştiriciliği için en iyi seçenek olabilirler. Floresanlar önemli ölçüde elektrik tasarrufu sağlar.

CFL lambalar

Comp, her yerde normal akkor ampullerle eşit olarak satılan beyaz spiral ampuller. Onların spektrumu kenevir yetiştiriciliği için uygundur. CFL’ler neredeyse ısınmadığından genelde küçük ve sıkışık yetiştirme kutularında kullanılmaktadırlar. Bu lambaları bitkilere daha yakın tutunuz.

T5

T5 lambalar – yetiştirme için en ucuz aydınlatma çeşitlerinden biridir, T5 lambalar başka bitkileri yetiştirmede de yaygın olarak kullanılmaktadır ve birçok ev ve bahçe mağazalarında bulunabilirler. Boyutlar açısından T5’ler CFL’lerden çok daha fazla yer kaplar ve genellikle panel olarak üretilirler. CFL lambalarda olduğu gibi böyle bir paneli bitkileri yakma korkusu olmadan bitkilerden 10 santimetre uzakta tutabilirsiniz.

Floresanların avantajı

• Düşük maliyet;
• Elektrik tasarrufu;
• Düşük çalışma sıcaklığı (küçük bir alanda 2 – 3 düzine ampul kullanılmaması durumunda);
• Kenevir bitkileri için mükemmel ışık spektrumu;
• Düşük çalışma sıcaklığı floresan lambalarını sıkışık bir alanda kullanılmasına izin verir;
• Klonlar, kesimler ve genç bitkiler için mükemmeldir. Sodyum lambaları gibi güçlü ve büyük lambalar genç bitkiler için tehlikeli olabilir ve hatta onları yakabilir. Kenevir gelişiminin ve bitkinin erken evresinde floresan lambalar faydalıdır ve bütçe tasarrufu sağlamaktadırlar.

Floresanların dezavantajları

• Çiçeklenme aşamasında floresan lambalar kullanırsanız (çiçek salkımlarının oluştuğu sürece), verim önemli ölçüde düşecektir. Kaba sayımlara göre LED veya HPS lambalar, çiçek salkımlarına 2 – 4 kat daha fazla kütle verir.
• Floresan lambanın ışığı bitkinin alt kısımlarını daha zayıf bir şekilde aydınlatır, bu nedenle bu tür lambalar uzun çalılarda değil (özellikle çiçeklenme evresinde olanlar), bodur ve eğitim ile ufki bir şekilde büyümesine zorlanan bitkilerde kullanılmalıdır.

Floresanlar – klonlar, genç bitkiler ve ekstra aydınlatma için en uygun seçimdir. Bu tür aydınlatma bitkiler hala güçlü bir lambadan faydalanmak için çok küçük olduğunda, vejetasyon döneminde elektrik faturalarından tasarruf etmenize izin verecekler. Ayrıca yetiştiriciye sodyum lambayı kullanma fırsatı bırakmayan sıkışık yetiştirme ortamlarında, floresan aydınlatma iyi sonuçlar elde etmenize izin verir. Tabi ki floresan lambayı çiçeklenme aşamasında daha güçlü bir düzenek ile değiştirmek ürününüzün hacmini önemli ölçüde artıracaktır.

Yüksek basınçlı lambalar (HID)

Yüksek basınçlı lambalar floresanlara göre çok daha etkilidir. Şekilleri büyük cam tüpler veya karmaşık şekilli tüplerden oluşur. Genellikle bu tür lambalar ışık emisyonunun bitkilere odaklanması için bir reflektör ile donatılır. Bu tür lambalar verimi bir hasat almanızı sağlar, ancak yüksek derece çalışma sıcaklığı yetiştirme ortamında iyi bir havalandırma gerektirir, aksi taktirde ortamdaki sıcaklık kontrolsüz bir şekilde artacaktır.

Metal halide lambalar

Metal halide lambalar genellikle vejetatif aşamada kullanılır, çünkü ışıkları özellikle vejetatif dönemindeki bitkiler için yararlı olan mavi tonlar içerir. Bununla birlikte böyle bir düzenek ile baştan sona kadar bitkiyi yetiştirmek mümkündür.

Yüksek basınçlı sodyum lambalar

Sodyum lambalar yaygın olarak çiçeklenme döneminde bitki aydınlatılması için kullanılmaktadır, çünkü ışık spektrumu çiçeklenmeyi teşvik eden sarı tonlarla doludur. HPS lambalar watt – hasat hacmi oranına göre, herhangi başka bir lamba türünden daha iyi göstergeler verir.

Seramik metal halide lambalar (light emitting ceramics)

Aslında aynı ışık düzeneğinin iki farklı ismi. Bu tip metal halide lambada, seramik kısım HPS lambalarında olduğu gibi kullanılmaktadır. Sonuç olarak seramik metal halide lambalar geleneksel metal halide lambalarından daha verimlidir, ancak HPS’den daha düşüktür.

Yüksek basınçlı lambaların avantajları

• Hasat ağırlığına göre en etkili aydınlatma.
• Çiçeklenme aşaması için en uygun aydınlatma aracı.
• Yüksek basınçlı lambalar yetiştiricinin görevini basitleştirir, çünkü yetiştirme ortamında tek doğru yere yerleştirilir (lambayı soğutabileceğiniz ve bitkileri yakmayacağınız yüksekliğe) ve daha sonrasında dokunulmazlar. LED paneli ile optimal konum tahmin etmek zorunda kalacak ve floresanları sürekli ışık yoksunu alanları aydınlatmak için hareket ettirmeniz gerekecektir.

Yüksek basınçlı lambaların dezavantajları

• Yüksek basınçlı lambalar yüksek derecelere kadar ısınırlar ve yetiştirme ortamındaki havayı ısıtırlar. Yüksek sıcaklık nedeniyle böyle bir lamba hemen hemen tavanda sabitlenir ve ayrıca bitkilerin aşırı ısınmasını önlemek için sürekli soğutulmalıdırlar. Yüksek ısı sorunu özellikle 250W üzerinde olan lambalarda yaşanmaktadır.
• Ek donanım – yukarıdakilerin bir sonucu olarak çoğu yetiştirici havalandırmaya yeterince güçlü bir egzoz fanı yerleştirmeye zorunda bırakılır ve kokulu sıcak hava çıkış sorunu, birçok yeni başlayanı yüksek basınçlı lambalar kullanmaktan caydırır.
• Daha karmaşık kurulum – yüksek basınçlı lambalar sadece şebekeye takılan floresan ve LED’lerden farklı olarak, harici bir balast ve ignitor (ateşleyici) ile birlikte çalışır.

İlginçtir ki maksimum Watt için çaba sarf etmek gerekli değildir – yüksek basınçlı lambaların 1000W’lık modelleri de vardır, ancak kenevir yetiştiriciliği için daha az verimlidirler ve bunların işleyişi ve soğutulması maliyeti oldukça arttıracaktır. Ticari olmayan kapalı ortam yetiştiriciliği için 1 – 2 adet 600W şiddetinde lamba yeterli olacaktır.

LED düzenekler

LED kenevir yetiştiricileri arasında popüler bir aydınlatma türü haline geliyor ve hatta yüksek basınçlı sodyum lambalara alternatif olarak görülüyor. LED çalışma sırasında daha az ısınır ve LED paneli genellikle dâhili soğutma içerir. Çoğu durumda LED panel kolayca prize takılır ve (HPS aksine) elektrik bilgisi gerektirmez. Buna ek olarak LED ışığı floresan lambalara kıyasla daha fazla nüfuz etme gücüne sahiptir, bu nedenle LED bitkiyi tamamen aydınlatmak için hareket etmek zorunda değildir.

LED avantajları

• LED ile birçok yetiştirme ortamı ekstra bir egzoz fanı gerektirmez ve lambanın kendisinin soğutulması gerekmez.
• Kurulum kolaylığı – küçük LED paneller sadece bir prizden çalışır.
• Bazı yetiştiriciler özellikle sodyum lambalarla kombinasyon halinde LED kullanımı, çiçek salkımlarının reçine salınımını arttırdığına inanıyorlar, ancak bu soru henüz çok az araştırılmıştır.

LED dezavantajları

• LED düzenekleri daha düşük çalışma sıcaklığına sahip olmasına rağmen, ısınma yine de gerçekleşir ve güçlü LED’ler (300W’ın üzerinde) yetiştirme ortamında egzoz fanı kurulumu gerektirebilir.
• Bazı üreticilerin güvencelerine rağmen, LED – sodyum lambalarla kıyasla ortalama olarak biraz daha az verim sağlamaktadır. LED lamba ile maksimum verim elde etmek için, belirli bir lambanın özelliklerini incelemeniz ve buna göre yerleştirmeniz gerekir.
• LED lamba bitkilerden oldukça uzak bir mesafede bulunmalı ve bu da oldukça yüksek bir yetiştirme kutusu gerektirecektir.

Sonuç olarak LED’ler floresanlardan daha fazla verim sağlar ve sodyum lambalarından çok daha az ısınırlar.

Not: Bir LED paneli seçerken spektrumda yeşil ve beyaz (tam spektrumlu) ışığın bulunduğundan emin olun. LED’de sadece kırımızı ve mavi diyotlar varsa (birçok eski modelde yaygındır) satın almayınız. Yeşil veya beyaz ışık almayan bitkiler bazen hiç büyümezler ve mineral eksikliğine çok duyarlı hale gelirler.