Amerikalı doktorlar kenevir kullanımı ve sperm kalitesi göstergeleri arasında bir korelasyon buldu – spermin konsantrasyonu ve sperm miktarı. Human Reproduction dergisinde yayınlanan bir makaleye göre: ortalama miktarda kenevir kullanan erkekler spermlerindeki sperm konsantrasyonu ve miktarı, bu psikoaktif maddeyi hiç kullanmayanlardan daha yüksek ve ayrıca kenevir tüketen erkeklerin kanındaki testosteron miktarı daha yüksek seviyelerdeydi.
Çalışmanın yazarlarına göre bu beklenmedik sonuçlar, kenevirin hafif dozlarının doğurganlığı düzenleyen vücudun endokannabinoid sistemini etkilediği gerçeği ile açıklanabilir olduğunu düşünmekteler. Kenevirin sperm kalitesi üzerinde doğrudan etkisinin olmaması da mümkündür ve göstergeler yüksek testosteron seviyesine sahip kişilerin riskli davranışlara eğilimli olmasından kaynaklanabilir – nedensel ilişkiyi belirlemek için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.
Kenevirin yasallaştırma lehine kullanılan bir argüman, kenevirin nispeten zararsız olmasıdır. Bu çalışmalarda kenevir eylemleri esas olarak sinir sistemi üzerindeki etkisinin incelenmesi ile sınırlıdır. Kenevirin aktif maddesi olan delta-9-tetrahidrokanabinol seçici olarak beyindeki kannabinoid reseptörlerine bağlanabilir. Bununla birlikte insan vücudunda endokannabinoidler üretilir ve yapıdaki maddeler bitkisel kanabinoidler ile benzerlik göstermektedir. Bunlar bazı fizyolojik süreçlerin, özellikle doğurganlık ve gebeliğin düzenlenmesiyle ilişkili olan endokannabinoid sisteminin bir parçasıdır.
Hayvanlar üzerinde yürütülen çalışmalarda endokannabinoid sistemin spermatogenezin düzenlemesinde yer aldığını göstermiştir. Bazen bilim adamları kenevirin erkek üreme sistemi üzerindeki etkisini araştırdılar, katılımcıların çoğu uzun süreli kenevir tüketicilerinden toplandı. Periyodik olarak kenevir içen sağlıklı erkekler üzerinde yapılan testler, deneklerin spermlerde düşük miktarda sperm ve kandaki testosteron konsantrasyonunda artış olduğunu buldu. Aynı zamanda madde dozunda bir artış ile sperm sayısında azalma arasında bir korelasyon gözlemlenmiştir.
Kenevir içiminin erkek üreme sistemini nasıl etkilediğini daha iyi incelemek için Harvard halk sağlığı ve enstitüsü ve Harvard tıp fakültesi’nden doktorlar Jorge Chavarro yönetiminde 2000’den 2017’ye kadar süren uzun ve kapsamlı bir araştırma yapmıştır. Massachusetts General Hospital infertilite tedavi merkezine başvuran 662 erkek (36,3 yaş ortalaması) araştırmaya katılmışlardır. Çalışmalara katılan deneklerden 1143 sperm örneği toplandı ve bunların yarısından (317 kişiden) analiz için kan alındı. Ayrıca tüm erkekler yaş, eğitim ve etnik köken belirttikleri ve aynı zamanda kenevir kullanımına dair sorular, “hayatınızda hiç kenevir içtiniz mi?” ve “eğer hala içiyorsanız ne sıklıkla bunu yapmaktasınız” gibi çeşitli sorular soruldu.
Ankete göre: ankete katılanların yüzde 55’inin (365 kişi) kenevir içtiğini, yüzde 44’ü geçmişte kullandıklarını ve yüzde 11’i yürütülen çalışma sırasında da kullanmaya devam ettiklerini bildirmişlerdi. Ortalama olarak haftada en az 2 adet sigara içiyorlardı. Anket katılımcılarının yüzde 88’i beyaz, yüzde 84’ünde yüksek eğitim ve 94’ü çalışma sırasında normal sigara içmediler.
Bilim adamları sperm örneklerini kalitesini belirlemek için analiz ettiler. Bunlar da dahil olmak üzere numunelerde sperm konsantrasyonunun ve miktarını, hareketliliğini ve DNA bütünlüğünü ve ayrıca kandaki seks hormonlarının konsantrasyonunu test ettiler. Kenevir kullanan erkeklerin sperm kalitesinin, hiç içmeyen erkekler göre çok daha düşük olması bekleniyordu.
Ancak sonuçlar herkesi şaşırttı: hayatının bir bölümünde kenevir içmiş erkeklerin spermleri, hiç kenevir kullanmamış erkeklerin oranından %28 daha yüksek olduğu ortaya çıktı (mililitrede 62,7 milyon sperm ve mililitrede 45,4 milyon sperm). Bununla birlikte hayatının bir döneminde kenevir kullanmış ve kullanmaya devam eden kişilerin sperm konsantrasyonu kabaca olarak aynı olduğu söylenebilir. Ayrıca düzenli kenevir kullanıcılarının sperm sayısı, hiç kenevir kullanmamış insanlardan %24 daha fazla olduğu tespit edildi (150 milyona karşı 114 milyon). Bunlarla birlikte hayatlarının bir bölümünde kenevir kullanan erkeklerin kandaki testosteron seviyesi daha yüksekti.
Araştırmacılar beklenmedik sonuçlar için iki açıklama önerdi. Harvard halk sağlığı enstitüsünden çalışma yazarı Feiby Nassan “elde ettiğimiz çalışma sonuçları ilk başta sahip olduğumuz hipotezi etkisiz kılmıştır” dedi. Ancak bunlar iki farklı açıklama ile uyumluluk göstermektedir. Birincisi, düşük kenevir dozlarının doğurganlığı düzenleyen endokannabinoid sistemini etkileyebilmesidir, bu da sperm üretimine katkıda bulunabilir. Bununla birlikte bu avantaj, kenevir tüketiminin daha yüksek bir seviyesinde kaybolur. Daha az makul bir açıklama, daha yüksek testosteron seviyesine sahip erkeklerin kenevir içmesi de dahil olmak üzere, daha riskli davranışlara eğilimli olmasıdır açıklaması yer alır.
Araştırmacılar elde edilen sonuçları daha dikkatli bir şekilde araştırılması ve dikkatli davranmaya değer olduğunu düşünüyorlar. Belki de aslında kenevir kullanan katılımcıların bir kısmı bunu ankette belirtmemiş olabilir. Ayrıca tüm çalışma katılımcıları infertilite tedavi merkezi hastaları olduğunu göz önünde bulundurmak ve sonuçlar bütün olarak popülasyona yayılmamalıdır. Kenevir miktarının spermatogenez üzerinde bir etkisi olup olmadığını ve bu tür bir korelasyonun varlığının ve belki de bunun yüksek testosteron seviyesine bağlı olduğunu anlamak için daha fazla araştırma yapılması gerekiyor.
Geçen yıl ABD yetkilileri ilk kenevir bazlı ilacı onaylamıştır. İlaç epilepsinin iki nadir formlarında kramp sendromunu tedavi etmek için tasarlanmıştır. Ve 25 eyalette kenevir tüketiminin tıbbi amaçlar için kullanılmasının yasallaşması, opioid ilaç alımını azalttı.
